Trapbouwsoftware

Natuurlijk kun je ook zonder software trappen bouwen. Dat heeft immers vele honderden jaren goed gewerkt. Maar er zijn voor de ambachtsman enkele goede redenen om zijn trappen niet meer 1:1 op de vloer uit te zetten. Denkt u dat niemand dat meer doet? O ja!

CAD is niet CAD

Het toverwoord is CAD (Computer Aided Design), maar CAD is niet gelijk aan CAD. Voor de ambachtsman spelen bij trappen drie soorten CAD-software een rol: ten eerste zijn er algemene systemen die de tekentafel door de PC vervangen. Hiermee kun je alles tekenen, maar deze programma's weten niets over draaiing of normen. Hier teken je lijn voor lijn en moet je je natuurlijk in het betreffende systeem inwerken.

Voor metaalbewerkers zijn er speciale staal- of metaalbouwoplossingen, vaak als toevoeging op de eerstgenoemde systemen. Deze programma's bieden automatismen voor steeds terugkerende taken – bijv. drageraansluitingen of juist ook trappen. De trapmodules van deze programma's zijn echter vaak eerder ontworpen voor industrietrappen, gedraaide trappen voor woongebouwen kunnen er niet altijd mee geconstrueerd worden en vaak zijn de bouwtypes niet zeer gevarieerd. Een voordeel is echter de directe integratie van de trap in de rest van de constructie, bijv. een hal.

Speciale trapbouwsoftware werkt anders, hier deelt u het systeem in principe mee welke ruimte u heeft en hoe uw trap eruit moet zien. De software berekent en tekent dan automatisch, u heeft dus bij veel programma's van dit type geen CAD-kennis nodig. Goede software levert u plattegrond, wangen, treden, afwikkelingen, leuningen en uiteindelijk een 3D-weergave vrijwel op knopdruk. Bovendien worden stuklijsten met alle zaagmaten gemaakt. De meeste programma's van dit type maken een trap volledig automatisch volgens uw specificaties, maar maken achteraf handmatige correcties mogelijk. Juist deze nabewerkingsmogelijkheden zijn belangrijk, want zelfs de beste software beschikt nog niet over het "buikgevoel" van de trapbouwer.

Ook gangbare architectuurprogramma's beschikken over trapmodules. Deze zijn echter meestal eerder bedoeld voor grove dimensionering en optische weergave en maken het niet mogelijk om productietekeningen uit te voeren.

Moderne trappen- en leuningenbouwsoftware werkt overigens driedimensionaal, ook al zijn uw tekeningen op papier slechts tweedimensionaal. Want alleen zo is het voor de software mogelijk om hoekverbindingen en andere kritische punten exact te berekenen.

Voordeel na voordeel

Wat voor nut biedt nu een speciale trappen-CAD? De tijdsbesparing bij de planning is waarschijnlijk de grootste troef van software-ondersteunde trapconstructie. Veel programma's doen dat echt in slechts enkele minuten. Hierdoor wordt het ook mogelijk om zonder grote inspanning aanvragen te beantwoorden of de klant meerdere varianten voor te leggen. Ook in de werkplaats wordt tijd bespaard, want door complete en consistente productieonderlagen worden misverstanden vermeden. En als alles goed is gedaan, gaat ook de montage op de bouwplaats vlot.

Maar al vóór de constructie biedt trapbouwsoftware een groot voordeel: aan de klant kan zonder grote inspanning de trap driedimensionaal fotorealistisch gepresenteerd worden. Desnoods op de laptop op de bouwplaats. De laatste tijd wordt juist deze verkoopondersteuning als concurrentievoordeel gezien.

Trapbouwsoftware heeft afhankelijk van de branche verdere troeven. Zo kunnen staalwangen per dxf-bestand als e-mail voor lasersnijden worden verstuurd. Eveneens kunnen tredetekeningen elektronisch naar leveranciers worden verzonden. Wanneer een voordelige trap moet worden aangeboden, is zo'n lasergesneden trap vandaag de dag de eerste keus en heeft de vroeger gebruikelijke, zeer arbeidsintensieve tweebalktrap vervangen. Trapbouwsoftware voor houten trappen kan speciale houtbewerkingsmachines direct via een zogenoemde postprocessor aansturen. Zo kunnen zelfs lastige onderdelen zoals kromhout eenvoudig worden vervaardigd. Ook het snijwerk wordt door deze programma's geoptimaliseerd.

Goede trapbouwsoftware is bovendien een "expertsysteem". Het controleert de constructie op het naleven van normen en ambachtelijke gewoonten. Hier zijn branchespecifieke oplossingen duidelijk beter dan bijv. een programma dat eerder voor houten trappen is bedacht en alleen met een staalmodule is uitgebreid. Juist aan de kleine details merkt u ook zeer snel of de softwareontwikkelaars over branchekennis beschikken.

Één ding kan trapbouwsoftware echter niet: uw vakkennis en ervaring vervangen. Ook al zijn de resultaten meestal goed, de trapbouwer moet altijd een controlerende blik op de trap werpen. Goede programma's bieden de ambachtsman veelzijdige mogelijkheden voor individuele nabewerking, of het nu gaat om de draaiing of de zwaaivorm van de wang.

De keuze is moeilijk

Voor welke bedrijven is nu trapbouwsoftware geschikt? Eigenlijk is dat een eenvoudige rekensom: veel gebruikers schatten de besparing per trap op een paar honderd EURO. Dat hangt natuurlijk heel wezenlijk af van de trap en uw ervaring. Een voordelig programma onder 2000 EURO heeft zich dan snel terugverdiend, de programma's kunnen echter ook een veelvoud kosten. Dus komt zo'n specialistische software ook in aanmerking voor kleinere bedrijven die niet alleen trappen bouwen. En zo tonen ook de enquêteresultaten bijvoorbeeld in de metaalsector het aan: naar schatting werken 2500 metaalbewerkers met zo'n software en bouwen daarmee overwegend "slechts" 5-20 trappen per jaar. Dat de aanschaf zich voor op trappen gespecialiseerde firma's des te meer loont, staat buiten kijf.

En welk programma moet het nu worden? Om het meteen voorop te stellen: de keuze is bescheiden. Terwijl grote trapbouwfirma's vaak software inzetten die speciaal aan hun productieproces is aangepast, komt voor kleinere bedrijven praktisch alleen een standaardoplossing in aanmerking. De software moet beslist gespecialiseerd zijn op de betreffende branche. Omdat kleinere bedrijven voortdurend verschillende trappen bouwen, moet de software zo veelzijdig mogelijk zijn en niet voor verschillende constructietypen de aankoop van aanvullende modules vereisen. Belangrijk zijn natuurlijk een eenvoudige bediening (u werkt er immers niet dagelijks mee) en een goede klantenondersteuning. De ondersteuning moet zich zeker ook uitstrekken tot trapbouwkundige vragen. En belangrijk is ook dat de fabrikant "alert" blijft en het programma voortdurend uitbreidt en aanpast aan gewijzigde normen. Interfaces met andere CAD-software zijn tegenwoordig standaard, controleer echter de uitwisseling met uw CAD-software, vooral als het gaat om de overdracht van 3D-gegevens. Over het algemeen is het een goed teken als de fabrikant u gratis een testversie ter beschikking stelt.

De aanschaf van een trappen-CAD Software wil bedrijfseconomisch overwogen zijn. Welke perspectieven bieden zich aan de ambachtsman in de trapbouw? De trapbouw oriënteert zich dwangmatig op de bouwconjunctuur. Zo worden vandaag en in de komende jaren ongeveer elk 200.000 trappen gebouwd. Meer dan de helft daarvan zou uit ambachtelijke productie moeten stammen, weer ongeveer 1/3 daarvan is toe te rekenen aan de branches staal, hout en steen. Toenemen zullen het gebied van de renovatie en de vervanging van bestaande "eerste trappen" door hoogwaardiger modellen. Dit opent in het bijzonder voor de ambachtelijke trappenproducenten grote kansen, omdat juist zij kunnen inspelen op bouwkundige gegevenheden en klantenwensen.

Veel ambachtslieden hebben bij aankoop en introductie van software een "onbehaaglijk gevoel". Of een lasapparaat of een bovenfreze wat deugt, kunnen ze beter beoordelen. Daarom is het belangrijk om zich te informeren en vooral te profiteren van de ervaring van andere collega's. Afhankelijk van de complexiteit van de software moet u beslist de daarvoor verantwoordelijke medewerker een training mogelijk maken, dat bespaart uiteindelijk tijd en geld en voorkomt frustraties. De eisen aan de hardware zijn daarentegen meestal eerder gering, meestal volstaat een actuele kantoor-PC, voordelig is een grote monitor. Over de aanschaf van een plotter, die vaak duurder is dan de software, zijn de meningen verdeeld. Als u geen sjablonen nodig heeft, kunt u daarop verzichten.

Conclusie: wie minstens ongeveer 5 trappen per jaar bouwt en daarbij tijd, zenuwen en geld wil besparen, moet de aanschaf van een speciale trappen-CAD Software overwegen.

Checklist

Welke aanschafkosten ontstaan?

Hoe hoog zijn vervolgkosten door updates of onderhoudscontract?

Hoe duur zijn extra licenties?

Welke hardware moet worden aangeschaft?

Zijn trainingen nodig?

Is er telefonische ondersteuning, zo ja, hoe duur?

Zijn er ervaringen van collega's?

Kan het programma voor de aankoop getest worden?

Dekt de software onze bouwtypes af?

Zijn er interfaces met bestaande software?